Gasni giganti su velike planete Sunčevog sistema mase preko 10 masa Zemlje. Poznate su i pod nazivom jovianske planete, i spoljašnje planete. Ovo jovianski dolazi od latinskog Jove, što je ime Jupitera vrhovog boga starih Rimljana i najveće planete Sunčevog sistema. Inače, spoljašnje planete su one koje se nalaze iza Marsa.
Postoji četiri gasna giganta i to su: Jupitr, Saturn, Uran i Neptun.
Gasni giganti su po sastavu većinom od gasova i to od vodonika i helijuma te male količine stena (u jezgru). Potklasa ovih planeta su ledeni divovi, Uran i Neptun koje se sastoje pretežno od leda i stena i manje količine vodonika i helijuma.
Ime Prečnik Rastojanje od Sunca Orbitalni period
Jupiter 142.984 km 778.340.821 km (5,20 AJ) 11,9 godina
Saturn 120.536 km 1.426.666.422 km (9,58 AJ) 29,5 godina
Uran 51.118 km 2.870.658.186 km (19,22 AJ) 84,0 godina
Neptun 49.528 km 4.498.396.441 km (30,10 AJ) 164,8 godina
Gasni (i ledeni) divovi putuju oko Sunca duže od drugih planeta (unutrašnjih) jer su dalje od Sunca te imaju dužu putanju. Sem toga, one i jesu sporije, tj. kruže oko Sunca manjom brzinom (što je planeta dalje od Sunca, to se sporije kreće – u skladu sa Keplerovim trećim zakonom)
Gasni giganti imaju velik broj satelita
Gustina gasnih giganata je mnogo manja od gustine stenovitih planeta.
Uran ima ledeni sloj nad čvrstim stenovitim jezgrom a prekriven je gasovitom atmosferom. Neptun ima okean od vode i amonijaka koji obavija stenovito jezgro.
Metalični vodonikovi slojevi u Jupiteru i Saturnu provode elektricitet.
Jezgra gasnih giganata su pod strahovitim pritiskom i vreli su. Njihova temperatura iznosi i 20.000 K. Jezgra ledenih divova Urana i Neptuna imaju temperaturu od 5000 K, odnosno 5400 K.
Izvan Sunčevog sistema misija Kepler je otkrila velik broj gasnih divova. Ove velike egzoplatene često se nazivaju vrelim Jupiterima, ili super Jupiterima i divovskim Neptunima.
Gasni giganti imaju sisteme prstenova oko sebe. Saturnovi su najuočljiviji i vide se i malim teleskopom sa Zemlje. Prstenovi ostala tri gigante imaju znatno manje prstenove. Prstenovi se sastoje od prašine, komada leta, stenja.
Izvori:
Planete divovi - činjenice
Unutrašnje (terestričke) planete - činjenice
Ortov oblak - činjenice
Fobos – činjenice o zagonetnom Marosovom satelitu
Makemake – činjenice (i da li uopšte znate šta je to Makemake?)
Činjenice o galaksiji Pinwheel (M101)
Činjenice o galaksijijama
Činjenice o galaksiji Triangulum
Činjenice o galaksiji Sombrero (M104)
Činjenice o M31
Činjenice o Mlečnom putu
Činjenice o Krab maglini (M1)
Sunčev sistem - osnovne činjenice
Interesantne činjenice o Plutonu
Interesantne činjenice o Marsu
Činjenice o Glavnom asteroidnom pojasu.
Interesantne činjenice o Suncu