Zvezde

Petoro veličanstvenih: Nove slike snimljene Chandrinim Rendgenskim opservatorijem Chandrom

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: nedelja, 17 septembar 2023 11:24; Autor Astronomski magazin

PetSlika

Jedna nova zbirka očaravajućih slika dovodi u prvi plan podatke prikupljene NASA-inim Rendgenskim opservatorijem Chandrom i drugim teleskopima. Objekti na slikama su ovdje (uglavnom) viđeni u svjetlu koje se ne vidi ljudskim očima - što uključuje rendgenske i infracrvene zrake, te radiovalove - kojega su zabilježili neki od najjačih teleskopa na svijetu. (Ni na jednoj od ovih pet kompozitnih slika nema podataka dobivenih u radiovalovima. Prim. prev.) Podacima dobivenima u različitim vrstama svjetla su pridružene različite boje, tako da ih i mi možemo vidjeti i na taj način istraživati ove kozmičke entitete.

Opširnije: Petoro veličanstvenih: Nove slike snimljene Chandrinim Rendgenskim opservatorijem Chandrom

Write comment (2 Comments)

Webb snima nadzvučni odljev iz mlade zvijezde

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: petak, 15 septembar 2023 17:24; Autor Astronomski magazin

OdlivZK15sept 2

Objekti Herbig-Haro (HH) su sjajna područja oko novorođenih zvijezda, nastala zarivanjem brzih stelarnih vjetrova ili mlazova plina koje te zvijezde bljuju iz sebe u obližnji plin i prašinu. Takvi srazovi stvaraju udarne valove koji zagriju materijal i natjeraju ga da svijetli. Na ovoj slici HH 211, koju je snimio NASA-in Svemirski teleskop James Webb, vidljiv je odljev iz jedne protozvijezde razreda 0: objekta sličnog našem Suncu u vrijeme kada je iza njega bilo tek nekoliko desetaka tisuća godina postojanja i kada je ono imalo masu od samo 8 posto svoje sadašnje mase. (Protozvijezda koja je proizvela HH 211 će na koncu izrasti u zvijezdu sličnu Suncu.)

Opširnije: Webb snima nadzvučni odljev iz mlade zvijezde

Write comment (0 Comments)

Nešto čudno se zbiva sa Sjevernjačom

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: utorak, 12 septembar 2023 00:24; Autor Astronomski magazin

SevernjacaZKCrop

Od početka novog doba u astronomiji, znanstvenici znaju da je Sjevernjača (lat. Polaris) dvojni zvjezdani sustav koji se sastoji od jednog žutog superdiva razreda F (Polaris Aa) i jednog manje žutog patuljka iz glavnog niza (Polaris B). Naknadna promatranja su pokazala da je Polaris Aa klasična cefeida - promjenjiva zvijezda koja vrlo pravilno pulsira. (Sjevernjača je trostruka zvijezda. Komponenta A je i sama tijesna dvojna zvijezda. Veća od tih komponenti komponente A, označena s Polaris Aa, ima masu od oko 5,4 masa Sunca i promjer od 37,5 promjera Sunca. (Ta je procjena iz 2015. g.) Manja komponenta, označena s Polaris Ab, ima masu od 1,26 Sunčevih masa i promjer samo 4 posto veći od Sunčevog. (Ta je procjena iz 2008. g.) Međusobni ophodni period im iznosi 29,59 godina. Prim. prev.)

Opširnije: Nešto čudno se zbiva sa Sjevernjačom

Write comment (2 Comments)

Ima u Sjevernjači i nečega što se ne vidi očima

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: ponedeljak, 11 septembar 2023 09:24; Autor Astronomski magazin

PolarisZK

O Sjevernjači (Polarisu) obično razmišljamo kao o postojanoj usamljenoj točki svjetla, koja je u prošlosti vodila pomorce. Ali ima u Sjevernjači i nečega što se ne vidi očima. Sjevernjača je zapravo trostruki zvjezdani sustav. I dok se dvije njegove komponente može lako razlučiti i malim dalekozorom, druga se pratilja drži toliko blizu najsjanije zvijezde sustava, da nikad dosad nije bila viđena.

Opširnije: Ima u Sjevernjači i nečega što se ne vidi očima

Write comment (0 Comments)

Hubble vidi svjetlucavo zbijeno jato usađeno u Mliječni put

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: subota, 09 septembar 2023 09:24; Autor Astronomski magazin

Zbijeno jatoZK 1Crop

Ova šarolika slika zbijenog (kuglastog) jata Terzan 12 je spektakularna primjer utjecaja kojega prašina ima na svjetlo zvijezda koje su iza nje.

Opširnije: Hubble vidi svjetlucavo zbijeno jato usađeno u Mliječni put

Write comment (1 Comment)

Webb otkriva nove strukture unutar glasovite supernove

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: subota, 02 septembar 2023 09:24; Autor Astronomski magazin

rZK1Crop

NASA-in Svemirski teleskop James Webb je počeo istraživati jednu od najčuvenijih supernova - SN 1987A - otkrivenu u veljači 1987. g. Na udaljenosti od 168 tisuća svjetlosnih godina od nas i smještena u galaktici Veliki Magellanov Oblak, SN 1987A je već skoro 40 godina predmetom intenzivnih promatranja u valnim duljinama od gamazraka do radiovalova. Nove opservacije provedene Webbovom NIRCam-om nam sada omogućuju da bolje razumijemo kako se supernova razvija tijekom vremena i kako oblikuje ono što ostavlja za sobom.

Opširnije: Webb otkriva nove strukture unutar glasovite supernove

Write comment (1 Comment)