Plejade su nebeski dragulj, najlepši koji se na nebu može videti golim okom. Ili dvogledom. Dvogled je idealan za Plejade, zato što teleskopi imaju po pravili veće uveličanje pa je vidno polje manje i u njega ne može da se smeste sve zvezdice ovog jata. Potražite Plejade, sada je vreme za njih.
Sledi spisak 20 najsjajnijih zvezda posmatrano sa Zemlje (to je prividni sjaj, a postoji i apsolutni o čemu ćemo nekom drugom prilikom). Navedeme vrednosti su dobijene preko Hipparcos sky survey. Promenljive zvezde su označene sa var. Kod dvojnih zvezda označen je sjaj samo sjajnije komponente. Linkovi vode na članke u Vikipediji.
Orionu čovek mora da se divi. Moćan je, veličanstven i lep. Zbog svojih sjajnih zvezda i veličine lako se uočava na nebu. Poznat je od davnina, pa ga i Homer pominje u Ilijadi. Orion spada u najstarija sazvežđa.
Sve informacije koje imamo o nekom nebeskom objektu dobijamo analizom energije koje ono zrači. Radio talasi, vidljiva svetlost, toplota, X-zraci i gama-zraci predstavljaju oblike elektromagnetnog zračenja – energije koja se u obliku talasa prenosi kroz svemir. Elektromagnetni spektar je potpuna oblast talasnih dužina elektromagnetnog zračenja od vrlo dugog kao što su radio talasi pa do vrlo kratkog kao gama-zraci. Zemljina atmosfera je propusna za zračenje najvećeg dela talasnih dužina i ove oblasti se mogu posmatrati sa Zemlje. Zračenje ostalih talasnih dužina se proučava pomoću instrumenata koji su postavljeni van Zemljine atmosfere.
U staro vreme najupadljivije zvezde su dobijala lična imena. Tome imenovanju su naročito doprineli arapski astronomi koji su u Srednjem veku dostigli zavidno astronomsko znanje, pa otuda mnoge zvezde i danas znamo po njihovim arapskom imenima (Mintaka, Algol, Alnilam, Betelgez, Rigel…).
Betelgez (Betelgeuse) je zvezda, supergigant, jedna od najpoznatijih. Druga je po sjaju u sazvežđu Orion (prva je Rigel) i deveta, odnosno, deseta uopšte na našem noćnom nebu. Njen sjaj varira između +0,0 i +1,6 m i ona je promenljiva.
Koliko Sunce ima komšija u nekom bližem okruženju? Ako bi oko Sunca opisali sferu poluprečnika 5 parseka ili 16,3 svjetlosne godine, obuhvatili bi 76 zvijezda. Samo 9 od njih je dovoljno svijetlo da bi ih mogli vidjeti golim okom. Ovih 76 objekata je raspoređeno u 54 zvjezdana (ili stelarna) sistema. Otprilike polovina ovih zvijezda predstavlja solo sisteme, kao što je naše Sunce, dok su druga polovina binarni ili sistemi sa tri objekta. Nama najbliži sistem sa četiri zvijezde je izvan ove zamišljene sfere, nekih 19 svjetlosnih godina udaljen od nas. Na internetu je dostupno nekoliko kataloga nama najbližih zvijezda, a čini mi se da je ovaj najažurniji i najkompletniji: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_nearest_stars_and_brown_dwarfs
Ovo je toliko jednostavno pitanje da je prosto neverovatno koliko je odgovor komplikovan.
Posle Sunca zvezda Polaris (Severnjača, Polarna zvezda itd.) je najpoznatija i najvažnija zvezda za nas Zemaljce, bar u zadnjih nekoliko vekova. Nalazi se iznad severnog pola Zemlje i tako nam pokazuje strane sveta i latitudu mesta odakle je posmatramo. Kad idete na sever ona je sve više na nebu. Na severnom polu je u zenitu.
Snimao sam ovu zvijezdu u nekoliko navrata. Fotografije možete vidjeti malo niže, u članku. Onda me zaintrigiralo da saznam nešto više o njoj jer je vrlo neobična. Evo što sam doznao.
KOJI TELESKOP DA KUPIM?
