Zvezde

Rađanje višestrukih masivnih zvezda

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: ponedeljak, 22 januar 2024 19:02; Autor Miša Bracić

Masivne zvezdeCrop

Na osnovu malo opservacijskih dokaza, do sada se smatralo da se masivne zvezde rađaju u višestrukim sistemima. Simulacije kolapsa oblaka gasa i prašine i formiranja zvezda su to pokazivale. Veći delovi oblaka se skupljaju i formiraju gušća jezgra, a onda manji regioni unutar tih jezgara kolapsiraju i formiraju masivne i manje masivne zvezde.

Opširnije: Rađanje višestrukih masivnih zvezda

Write comment (2 Comments)

Severnjača je cirkumpolarna zvezda

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: subota, 20 januar 2024 15:02; Autor Miša Bracić

SevernjacaCrop

Marcella Giulia Pace, iz Modike na Siciliji je prošlog meseca pokazala da se Polarna zvezda okreće oko nebeskog severnog pola.

Opširnije: Severnjača je cirkumpolarna zvezda

Write comment (1 Comment)

Šta krije zvezdano jato 47 Tucanae

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: utorak, 16 januar 2024 10:20; Autor Miša Bracić

Tucanae 2

Drugo najsjajnije globularno jato na nebu, 47 Tucanae otkriva radio signal u svom centru. Otkriće je napravljeno pomoću CSIRO-ovog australijskog kompaktnog niza radio teleskopa.

Opširnije: Šta krije zvezdano jato 47 Tucanae

Write comment (1 Comment)

Na granici smeđih patuljaka i džinovskih planeta

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: nedelja, 17 decembar 2023 13:02; Autor Miša Bracić

Planete smedjiPatuljciCrop

Kao i sve zvezde formiraju se gravitacionim kolapsom oblaka gasa. Bez dovoljne mase ne mogu da pokrenu nuklearnu fuziju vodonika i postanu sjajne zvezde. Najmanji smeđi patuljci se po masi upoređuju sa džinovskim planetama.

Opširnije: Na granici smeđih patuljaka i džinovskih planeta

Write comment (1 Comment)

Vebov novi pogled na ostatke supernove Kasiopeja A

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: utorak, 12 decembar 2023 00:02; Autor Miša Bracić

CasACrop

Ostatak supernove Kasiopeja A (Cas A), sa udaljenosti od 11 000 svetlosnih godina, iz sazvežđa Kasiopeje sija na novoj slici svemirskog teleskopa Džejms Veb. Procenjuje se da je eksplodirala pre oko 340 godina.

Opširnije: Vebov novi pogled na ostatke supernove Kasiopeja A

Write comment (2 Comments)

Zašto se Sunce kreće tako neobično

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: nedelja, 05 novembar 2023 21:01; Autor Aleksandar Zorkić

eso0932a

Na prvi pogled kretanje Sunca kroz galaksiju je jednostavno: ono se kreće oko centra galaksije prosečnom brzinom od 230 kilometara u sekundi i pun krug obiđe za oko 230 miliona zemaljskih godina. Jednostavno. Ali stvari se komplikuju kada zađete u detalje ovog kretanja.

Opširnije: Zašto se Sunce kreće tako neobično

Write comment (0 Comments)

Hubble na neočekivanom mjestu pronalazi jednu bizarnu eksploziju

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: nedelja, 08 oktobar 2023 10:24; Autor Astronomski magazin

EksplozijaZK 1

Ovu novu sliku koju je snimio NASA-in Svemirski teleskop Hubble ispunja jedna narančasto-plava pruga. Hubbleova sposobnost da vidi ne samo u vidljivom, već i u infracrvenom području, omogućila je nastanak ove fotografije lećaste galaktike NGC 612, koju vidimo okrenutu bočno. Lećaste galaktike posjeduju središnju izbočinu i disk, upravo kao i spiralne, ali u njima nema karakterističnih spiralnih kraka. One obično sadrže stariju populaciju zvijezda i u njima je malo zvjezdorodne aktivnosti. U NGC 612 je većina galaktičkog diska sazdana od prašine i hladnog vodika: tu ravninu na ovoj slici vidimo obojenu narančasto i tamnocrveno. Ova galaktika se nalazi u zviježđu Kipara i lako se vidi s južne Zemljine polukugle.

Opširnije: Hubble na neočekivanom mjestu pronalazi jednu bizarnu eksploziju

Write comment (0 Comments)

Eta Kobilice: Chandra rekonstrurira priču o velikoj provali iz 1840-ih godina

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: četvrtak, 28 septembar 2023 17:24; Autor Astronomski magazin

384342559 7451700644845677 1266112388004285592 n

Koristeći fotografije snimane tijekom 20 godina NASA-inim Rendgenskim opservatorijem Chandrom, astronomi su doznali nove važne pojedinosti o provali iz Ete Kobilice kojoj su ljudi na Zemlji svjedočili sredinom 19. stoljeća.

Opširnije: Eta Kobilice: Chandra rekonstrurira priču o velikoj provali iz 1840-ih godina

Write comment (1 Comment)

Petoro veličanstvenih: Nove slike snimljene Chandrinim Rendgenskim opservatorijem Chandrom

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: nedelja, 17 septembar 2023 11:24; Autor Astronomski magazin

PetSlika

Jedna nova zbirka očaravajućih slika dovodi u prvi plan podatke prikupljene NASA-inim Rendgenskim opservatorijem Chandrom i drugim teleskopima. Objekti na slikama su ovdje (uglavnom) viđeni u svjetlu koje se ne vidi ljudskim očima - što uključuje rendgenske i infracrvene zrake, te radiovalove - kojega su zabilježili neki od najjačih teleskopa na svijetu. (Ni na jednoj od ovih pet kompozitnih slika nema podataka dobivenih u radiovalovima. Prim. prev.) Podacima dobivenima u različitim vrstama svjetla su pridružene različite boje, tako da ih i mi možemo vidjeti i na taj način istraživati ove kozmičke entitete.

Opširnije: Petoro veličanstvenih: Nove slike snimljene Chandrinim Rendgenskim opservatorijem Chandrom

Write comment (2 Comments)

Webb snima nadzvučni odljev iz mlade zvijezde

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: petak, 15 septembar 2023 17:24; Autor Astronomski magazin

OdlivZK15sept 2

Objekti Herbig-Haro (HH) su sjajna područja oko novorođenih zvijezda, nastala zarivanjem brzih stelarnih vjetrova ili mlazova plina koje te zvijezde bljuju iz sebe u obližnji plin i prašinu. Takvi srazovi stvaraju udarne valove koji zagriju materijal i natjeraju ga da svijetli. Na ovoj slici HH 211, koju je snimio NASA-in Svemirski teleskop James Webb, vidljiv je odljev iz jedne protozvijezde razreda 0: objekta sličnog našem Suncu u vrijeme kada je iza njega bilo tek nekoliko desetaka tisuća godina postojanja i kada je ono imalo masu od samo 8 posto svoje sadašnje mase. (Protozvijezda koja je proizvela HH 211 će na koncu izrasti u zvijezdu sličnu Suncu.)

Opširnije: Webb snima nadzvučni odljev iz mlade zvijezde

Write comment (0 Comments)