12. oktobar. 2009.
Deep Impact. Kada je pogodila Jupiter, kometa Shoemaker-Levy 9 je napravila 6.000 km širok crveni ožiljak. Kometa je verovatno isparila još u atmosferi planeti.
Uprkos jakoj reputaciji „gasovitog džina", Jupiterovi krvavo crveni oblaci kriju gusto, kameno jezgro mase možda 20 puta veće od Zemljine[1]. To jezgro bi zaustavilo bilo koju hipotetičku raketu koja bi pokušala da proleti kroz središte planete, ali bi čak i prolazak kroz oblake bio nemoguć.
Znanja o Jupiterovoj unutrašnjosti su vrlo oskudna, i uglavnom dolaze od atmosferskog modula Nasine sonde „Galileo", koja je jula 1995. uletela 150 km duboko u jovijansku atmosferu odakle je slala podatke sve dok nije isparila 58 minuta kasnije[2]. Ali ovde govorimo ostvarima koje znamo: prvo, svaki svemirski brod bi trebalo da se probije kroz pojaseve zračenja koji ometaju rad istrumenata, i koji se protežu 540.000 km od površine planete. Zatim bi bili suočeni sa vetrovima od 360 km/h koji jure vrhovima trubulentne vodonične atmosfere planete i, ako bi preživeli to, orkanima koji već na dubuni od 45 km jure brzinom i do 650 km/h. Prvih 150 km temperatura iznosi 152° C, a naučnici veruju da u blizini jezgra iznosi i do 50.000° C. Samo da podsetim: atmosfera je bila ta koja je razorila 2 km veliku Shoemaker-Levy 9 kometu kada je 1994. udarila u Jupiter.
Udar komete Shoemaker-Levy 9 u Jupiter
Nekih 15.000 km dublje, stešnjen između atmosfere i vrelog, kamenog jezgra, nalazi se najverovatnije tečni metalni vodonik. Taj visokoprovodljivi fluid postoji jedino pod pritiskom koji može da stvore planete poput Jupitera, Saturna, Urana ili Neptuna, a koji iznosi oko 200 Gpa[3]. Pritisak u samom središtu planete je verovatno između 3.000 i 4.500 GPa. Čak ni najmaštovitiji ljubitelj kosmičkih letova ne verujem da može da zamisli svemirsku letilicu kadru da izdrži sve ove uslove.
[1] Negde kažu i 45, ili 3-15% ukupne mase Jupitera.
[2] Tom prilikom, brzina modula je sa preko 172.000 km/h za samo 2 minuta pala na subsoničnu brzinu.
[3] 1 gigapaskal = 109 paskala, ili 9.869 atmosfeta, ili 1 000 000 000 N/m2.
O Jupiteru
KOJI TELESKOP DA KUPIM?
