Do nedavno je bila poznata samo jedna neutronska zvijezda koja se oko svoje osi okrene 716 puta u jednoj sekundi i to je u toj disciplini bio svemirski rekord. Riječ je o pulsaru PSR J1748–2446ad, koji se nalazi u zbijenom zvjezdanom jatu Terzan 5, na udaljenosti od oko 18 tisuća svjetlosnih godina od nas. Kako su mu za jedan okret oko osi dovoljne 1,4 milisekunde i kako mu je promjer manji od 32 km, taj pulsar ima na ekvatoru linearnu brzinu od oko 24 posto brzine svjetlosti.
Oštre, jasne oktobarske noći pune su nebeskih eksponata. Pronađite Pegaza, letećeg konja iz grčkog mita, da biste precizno odredili gusta globularna zvezdana jata i galaksije, i nastavite da pratite poglede iz svemira na M15, NGC 7331 i galaktiku Andromeda.
Evo ilustracija na kojoj vidite koliko putovanje po našem planetarnom sistemu traje ako putujete bzinom svetlosti, 300 000 kilometara u sekudi, a koliko ako jurite moćnim automobilom, 200 kilometara na sat.
Tim ATLAS (Asteroid Terrestrial-Impact Last Alert Sistem) otkrio je ovu kometu 15. magnitude na slikama snimljenim sa Havaja pomoću 0,5 m Schmidt teleskopa 27. septembra 2024. i dobila je oznaku C/2024 S1 (ATLAS). Ustanovilo se da je riječ o maloj Sunce-dodirujućoj Krojcovoj (Kreutz) kometi koja je fragment velike i sjajne komete iz 1965. godine (1965 S1 Ikeya-Seki).
U istoriji medija 30. oktobar 1938. ostaće trajno upamćen. Tog dana u večernjim satima Radio Teatar Merkur (Mercury Theatre on the Air) na CBS-u izvešće radio dramu Rat svetova po istoimenoj knjizi Herberta Džordža Velsa. U knjizi se opisuje bespoštedna i brutalna invazija Marsovaca na Zemlju. Nikakvo oružje Zemljana nije bilo u stanju da osujeti pokolj koji su Marsovci sistematično vršili na našoj planeti. Po toj, inače čuvenoj, knjizi iz 1898. koja je ostavila dubok traga u literaturi i uticala na buduće naučno fantastične romane, četiri decenije kasnije izvedena je pomenuta drama. Nju je režirao Orson Vels (tada je imao 23 godine), u formi vesti. Drama je izazvala masovnu paniku kada je više miliona slušalaca poverovala da je naša planeta zaista pod invazijom ratobornih suseda.
Ovih noći iz naših krajeva se može vidjeti jedan zanimljivi posjetitelj iz dubina svemira. Komet C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS jedna je od najzanimljivijih pojava na noćnom nebu u 2024. godini. Otkriven je početkom 2023. godine zahvaljujući suradnji dva opservatorija - kineskog Zijinshan ili "Ljubičaste planine" te ATLAS sistema u Južnoj Africi. Komet ima hiperboličnu putanju, što znači da dolazi iz dalekih dijelova Sunčevog sustava. Smatra se da potječe iz Oortovog oblaka, hipotetičnog područja daleko iza orbita planeta gdje se nalaze milijarde kometa.
Na slici gore vidi se Mesijeov objekat 103, a to je otvoreno zvezdano jato u Kasiopeji. Od nas je udaljeno 8.130 svetlosnih godina, njegova magnituda je 7,4. U Novom opšetm katalogu (New General Catalogue, NGC) ima oznaku NGC 581.
"Kada su u pitanju planete u naseljivoj zoni našeg Sunčevog sistema, jedan svet je preblizu Suncu, drugi je predaleko i Zemlja je taman. Ali možda bi stvari bile drugačije kada bi Venera i Mars jednostavno zamenili orbite. Šta ove planete trenutno čini nenastanjivim? Kakve promene bi pretrpeli kada bi zamenili mesta? I zašto bi vam bio potreban Jupiter da ovim planetama pruži šansu da podržavaju život?
KOJI TELESKOP DA KUPIM?
