Svemirski teleskop za praćenje kosmičkog zračenja, (The Cosmic Ray Telescope for the Effects of Radiation -CRaTER) na Lunar Reconnaissance orbiteru, koji od 2009. godine kruži oko Meseca prati zračenje u lunarnoj orbiti. Članak u žurnalu Space Weather opisuje najnovija otkrića CRaTER-a.

„Smanjenje sunčeve aktivnosti u ovom ciklusu dovelo je do povećanog protoka visoko energetskih čestica do nivoa koji se približava onome koji je zabeležen tokom prethodnog solarnog minimuma u 2009/2010, što je bio najdublji minimum svemirskog doba“, pišu autori, predvođeni Cary Zeitlinom iz NASA-inog Johnson Space Flight Centra. „Podaci imaju implikacije na ljudsko istraživanje dubokog svemira.“

Jedan od najdubljih minimuma u solarnom ciklusu je u toku. Kako sunčevo magnetno polje slabi, njegova aktivnost opada, tako kosmičko zračenje raste i kosmički zraci iz dubokog svemira preplavljuju Sunčev sistem. To se događa uvek tokom sunčevog minimuma.     

Posljednja dva minimuma su neuobičajeno duboka, što je dovelo do visokih fluktuacija kosmičkih zraka u razdoblju 2008- 2010. i 2018- 2019. godine. Ovo su najgore godine za čovekov boravak u svemiru, otkako su ljudi šezdesetih godina prvi put napustili Zemlju. To je potencijalni zdravstveni rizik za astronaute pa zbog toga 2019. nije dobra godina za letove u duboki svemir. Zapravo, ona je jedna od najgorih u svemirskom dobu.

NASA je 2011. godine, na Mars lansirala rover Curiosity. Rover je unutar svemirskog broda bio zaštićen štitom (20g/cm²), kao što bi bili zaštićeni astronauti. Poseban senzor unutar broda je tokom puta pratio izloženost Curiositya zračenju. Tokom devetomesečnog putovanja do Marsa, zračenje solarnih baklji (uključujući najjači bljesak prethodnog solarnog ciklusa) činilo je samo oko 5% ukupne doze koju je Curiosity primio. Preostalih 95% je dolazilo od kosmičkog zračenja.

„Sunčeve baklje koje smo videli tokom svemirskog doba mogu se u velikoj meri ublažiti debljinom zaštitnih zidova svemirskih brodova“, objašnjava Zeitlin. „Međutim, kosmičke zrake najviših energija ne možemo zaustaviti. Oni prodiru kroz zidove bilo kojeg svemirskog broda. „
Od 2015. godine, fluks kosmičkih zraka na Mesecu se gotovo udvostručio.
 

Solarne baklje ipak zabrinjavaju. Ako je astronaut izvan broda, tokom neočekivane, intenzivne baklje, posledice mogu biti ​​povraćanje, umor i loša krvna slika. Ozračeni astronaut bi morao brzo da se pošalje na Zemlju. Delovanje kozmičkih zraka se odvija polako i neosetno. Posledice su bolesti poput raka ili srčane bolesti koje se javljaju godinama nakon izlaganja.

Solarni minimum u 2019. godini i dalje traje. Kosmičko zračenje nije oborilo svemirski rekord postavljen 2009- 2010. ali mu se približava. „Niko ne može da predvidi šta će se dalje dogoditi“, kaže Schwadron, koautor rada. „Situacija govori sama za sebe: doživljavamo razdoblje neuobičajeno slabih solarnih ciklusa. Moramo biti spremni za jake kosmičke zrake.“

SVE JE FIZIKA Miša Bracić