Prema novoj mapi Mlečnog puta, položaj Sunčevog sistema nije tamo gde smo mislili da jeste. Ne samo da je bliži galaktičkom centru, time i supermasivnoj rupi u centru, Strelcu A*, nego Sunčev sistem rotira oko centara brže nego što smo mislili.
Mapiranje galaksiju u tri dimenzije, pogledom iznutra, je veoma teško. Relativno je lako mapirati dvodimenzionalne koordinate zvezda i drugih kosmičkih objekata, ali udaljenost do tih objekata je mnogo teže spoznati. Dobar nedavni primer za to je crvena gigantska zvezda Betelgez, za koju se ispostavilo da je bliža Zemlji nego što su govorila prethodna merenja. To znači da nije ni toliko velik ni svetao koliko smo mislili. Drugi je objekat CK Vulpeculae, zvezda koja je eksplodirala pre 350 godina. Zapravo je mnogo dalje, što znači da je eksplozija bila svetlija i jača.
Ali naša spoznaja daljina postaje sve bolja i bolja. Korišćenje naboljih i najnovijih tehnologija i tehnika daje nam sve bolju trodimenzionalnu mapu Mlečnog puta. To naučno polje se naziva astrometrija. Jedna od najznačajnihih tehnologija kojim raspolažu astronomi astrometri je VERA.
VERA je skraćenica od VLBI (Veri Long Baseline Interferometri, interferometar sa veoma dugom baznom linijom). U pitanju su brojni radio teleskope širom japanskog arhipelaga. Kombinovanje njihovih podatka daje rezoluciju kao radio eleskop prečnika antene od 2.300 kilometara.
VERA, koja je započela posmatranje 2000. godine, omogućava nam izračunavanje udaljenosti do zvezda koje imaju radio emisije na osnovu njihove paralakse. Sa svojom visokom rezolucijom posmatra ove zvezde dok Zemlja kruži oko Sunca.
 |
| Slika prikazuje princip merenja daljina zvezda VERA sistemom. Na osnovu prividnih uglova, kada je Zemlja na suprotnim krajevima svoje orbite oko Sunca, trigonometrijom se izračuna daljina od Sunca. Ilustracija: National Astronomical Observatory of Japan. |
VERA ima ugaonu rezoluciju od neverovatno malih 10 milionitih delova lučne sekunde, što daje izuzetno visoku preciznost merenja. Time su astronomi precizno izmerili položaja našeg Sunčevog sistema u Mlečnom putu. Na osnovu prvog VERA kataloga, objavljenog početkom ove godine, sa 99 objekata, kao i uz drugih posmatranja, astronomi su napravili kartu položaja i brzine tih objekata. 1985. Godine Međunarodna astronomska unija je definisala rastojanje do galaktičkog centra od 27.700 svetlosnih godina. Merenja zasnovana na VERI je dala rastojanje od “samo” 25.800 svetlosnih godina. A i orbitalna brzina Sunčevog sistema je veća - 227 kilometara u sekundi, umesto zvanične brzine od 220 kilometara u sekundi.
 |
| Na slici je prikazan položaj našeg sunca (Sun) u odnosu na centar galaksije (GC). Tačkama i strelicama u boji su prikazani položaj i smer kretanja, odnosno rotacije zvezda oko centra. Ilustracija: National Astronomical Observatory of Japan. |
O tome gde se Sunce nalazi u Mlečnom putu, odnosno u kojem kraku možete pročitati ovde
Izvor:
KOJI TELESKOP DA KUPIM?
