<< HABITABILNOST EKSTRATERESTRIJALNIH PLANETA – 6. DEO  
INDEKS HABITABILITETA

HABITABILNOST EKSTRATERESTRIJALNIH PLANETA – 8. DEO
MALE PLANETE SU NEPOGODNE ZA ŽIVOT >>

Habitabilnost ekstrasolarnih planeta - S A D R Ž A J


CRVENI PATULJCI SU POGODNIJI ZA RAZVOJ ŽIVOTA NA NJIHOVIM PLANETAMA OD CRVENIH ZVEZDA DZINOVA

 

Crveni patuljci su male zvezde u čijoj unutrašnjosti fuzijom vodonik biva pretvoren u helijum. One su stare i imaju slab sjaj. U proseku su milijardama godina starije od našeg Sunca i ne mogu da se vide golim okom.

Okolina crvenih zvezda do sada nije bila zanimljiva oblast za traženje života u svemiru. Međutim, novi podaci su naveli naučnike da promene svoje mišljenje. Tako je osnovan projekt koji treba da u roku od dve godine, sistematski istraži sa liste od 70.000 crvenih patuljaka. Ovo istraživanje će se obaviti sa 42 antene teleskopskog SETI-instituta u severnoj Kaliforniji, koje će da “slušaju” okoline ovih zvezda sa svom do sada raspoloživom, najmodernijom tehnologijom.

Dugo vremena su naučnici potragu za životom u okolini crvenih patuljaka smatrali besmislenom, jer tamo ima premalo svetlosti. Oni su polazili od toga, da vanzemaljski život može da se pronadje najpre u zvezdanim sistemima koji su slični našem Sunčevom sistemu sa jarko svetlećim Suncem. Ovo mišljenje je vladalo najviše zbog toga sto su u okolini crvenih patuljaka, habitabilne zone veoma uske u poređenju sa našim Sunčevim sistemom.

01
SLIKA 01

Međutim, njihov rok habitabilnosti je duži, tako da astronomi smatraju da su stariji sistemi imali više mogućnosti da se tamo razvije život. Četvrtina zvezda u našem Mlečnom putu pripada ovom tipu zvezda i astronomi procenjuju da se radi o 75 milijardi zvezda. Od njih oko 60% poseduju najmanje jednu planetu, a neke planete se nalaze u habitabilnoj zoni oko zvezde. Kod ovih stelarnih patuljaka, ta zona je relativno blizu zvezdi, oko 0 do 0.3 astronomskih jedinica.

To nije idealan položaj za planetu, ali je u habitabilnoj zoni i zvezda ima vremena dok dodje do kraja svog životnog ciklusa. Kod crvenog patuljka je taj ciklus mnogo duži, nego kod zvezda sličnih Suncu.

02
SLIKA 02

Prema tome je starost zvezde od odlučujuće važnosti za razvoj života na nekoj planeti koja kruži oko nje. Crvene zvezde džinovi troše svoje gorivo, vodonik i helijum, mnogo brže nego naše malo Sunce i time već za sto miliona godina ili čak za deset miliona godina, dostignu kraj svog životnog ciklusa. Planeta u njihovoj orbiti zbog toga skoro nema sanse da se razvije dalje od svog početnog stadijuma, pre nego što eksplozija Supernove ponovo sve razori 

03

SLIKA 03

Nasuprot tome, planete u orbiti crvenih patuljaka verovatno daleko starije od naše Zemlje, pa je moguće da je i planeta u svakom pogledu razvijenija. Naučnici polaze od toga, da planete koje kruže unutar habitabile zone crvenog patuljka, imaju takozvanu povezanu rotaciju. To znači: jedna strana planete je permanentno izložena zračenju sa crvenog patuljka, dok je druga strana stalno okrenuta od zvezde. Prema toj pretpostavci, jedna strana planete je konstantno svetla i vruća, dok je druga uvek tamna i hladna. Međutim, novi rezultati istraživanja su pokazali da toplina sa jedne strane planete delimično prelazi na drugu stranu, tako da bi i druga, tamnija strana, bila nastanjiva.

04
SLIKA 04

NASA je u tom pogledu otišla još mnogo dalje. Napravila je prospekte za letovanje na planeti koja kruži oko crvenog patuljka. Kepler 186f se nalazi u habitabilnoj zoni i poseduje uslove da bi se na njoj razvio život. Smatra se da bi na planeti postojala vegetacija crvene boje, koja upija crvenu svetlost sa zvezde i umesto zelenog hlorofila, producira crvena karotinizirana jedinjenja uz pomoć kojih obavlja fotosintezu. Međutim, za sada su to samo teorije, za koje postoji manje-više realna osnova.

05SLIKA 05

 


<< HABITABILNOST EKSTRATERESTRIJALNIH PLANETA – 6. DEO
INDEKS HABITABILITETA

HABITABILNOST EKSTRATERESTRIJALNIH PLANETA – 8. DEO  
MALE PLANETE SU NEPOGODNE ZA ŽIVOT >>


Ljiljana Gračanin
Author: Ljiljana Gračanin
Maturirala u Beogradu u Beču doktorirala astronomiju i fiziku. Na univerzitetskom institutu za astronomiju u Beču se pored predavanja o Suncu i Sunčevom sistemu bavi naučnim istraživanjima na polju spektrografije protozvezda. Napisala je nekoliko desetina naučnih radova o spektralnoj analizi sastava protozvezda. Za ESA (Evropsku Svemirsku Agenciju) piše Tviter-stranu na srpskom jeziku; za Nasu, projekat APOD, objavljuje dnevne prevode fotografija na tri jezika; za ESO (Evropsku Svemirsku Opservatoriju) prevodi opise fotografija na srpski jezik; za Austrijski Svemirski Forum (OeWF) vodi Tviter stranu na srpskom. Na FB uređuje stranu sa aktuelnim zbivanjima na polju astronomije na nemačkom jeziku i FB-stranu sa kursem na srpskom jeziku o orijentaciji na nebu. Uz to održava redovne kurseve astronomije za decu i amatere i drži predavanja za javnost. U okviru Astronoma Bez Granica (Astronomer Without Borders) postavljena je za nacionalnog koordinatora za Srbiju…

Zadnji tekstovi:


Komentari

  • sasaa said More
    Hvala za sjajan tekst, pojasnio mi je... 17 sati ranije
  • maxy said More
    U eri fantastičnih digitalnih... 2 dana ranije
  • Siniša said More
    Prelaka pitanja, na nivou 7 razreda... 3 dana ranije
  • kizza said More
    Zanimljiv je i zakjljučak vladine... 4 dana ranije
  • Miroslav said More
    Mora da se šalite, pa pitanja su na... 5 dana ranije

Foto...