23. mart 2016.
Ovaj prizor, koji je uhvatila OmegaCAM kamera ESO-vog VLT teleskopa za pretraživanje, prokazuje usamljenu galaksiju poznatu pod imenom Wolf-Lundmark-Melotte, ili karće kao WLM. Iako se smatra delom naše Lokalne grupe galaksija, WLM stoji usamljena na samom obodu grupe, kao jedan od najudaljenijih pripadnika. Zapravo, ova galaksija je toliko mala i usamljena, da se pretpostavlja da najverovatnije nikada nije interagovala sa Lokalnom grupom galaksija - možda, čak, ni sa jednom drugom galaksijom u istoriji svemira.
Poput kakvog nepoznatog plemena Amazonije, ili ostrva u Tihom okeanu, WLM pruža jedinstvenu priliku da zavirite u unutrašnjost prastarih galaksija, koje jedva da su bile taknute spoljašnjim uticajima.
Nemački astronom Max Wolf otkrio je galaksiju WLM još davne 1909. godine, a nekih 15 godina kasnije zasebnosu je identifikovali astronomi Knut Lundmarki Philibert Jacques Melotte — što objašnjava naziv galaksije. Zamagljena galaksija nalazi se u sazvežđu Kita, na oko tri miliona svetlosnih godina od Mlečnog puta - jedne od tri dominantne galaksije Lokalne grupe.
WLM je poprilično mala i bez određene strukture, te se klasifikuje kao nepravilna galaksija. Prostire se na oko 8000 svetlosnih godina po dužini, i obuhvata halo koji čine veoma stare zvezde, što je otkriveno tek 1996. godine (eso9633).
Astronomi smatraju da su slične galaksije u prošlosti međusobno interagovale i spajale se, stvarajući veću galaksiju. Tokom perioda od nekoliko milijardi godina, proces spajanja doveo je do pojave velikih spiralnih i eliptičnih galaksija koje su veoma česte u svemiru. Ovakvo "okupljanje" galaksija podseća na migracije ljudi tokom hiljada godina skupljali u gradovima, stvarajući moderne megalopolise.
Međutim, WLM se razvijala nezavisno od ovakvih tendencija, daleko od uticaja ostalih galaksija i njihovih zvezdanih populacija. Poput skrivenih civilizacija, koje nisu imale kontakt sa spoljašnjih svetom, WLM se nalazi u svom relativno prirodnom stanju, u kojoj su bilo kakve perturbacije u najvećoj meri posledica aktivnosti nezavisnih od okoline.
Ova mala galaksija čuva halo crvenkastih zvezda zamagljenog sjaja, koje se prostiru mračnim prostranstvima okolnog kosmosa. Ova crvenkasta boja ukazuje na odmaklu fazu zvezdane evolucije. Moguće je da halo datira iz perioda formiranja galaksije, i samim tim pruža indicijeo mehanizmima koji su stvarali prve galaksije.
Zvezde koje se nalaze u samom centru ove galaksije deluju mlađe i plavlje. Na ovoj slici, ružičasti oblaci označavaju područja gde je ontenzivno zračenje mladih i vrelih zvezda jonizovalo vodonični gas, stvarajući karakteristični crvenkasti odsjaj.
Ovu raskošnu sliku bogatu detaljima, zabeležila je OmegaCAM kamera koja se nalazi na ESO-vom VLT teleskopu za petraživanje (VST) u Čileu, prečnika primarnog ogledala 2,6 metara. Ovaj teleskop eksluzivno je dizajniran da pretražuje nebo u vidljivom delu spektra. OmegaCAM ima 32 CCD detektora stvaraju slike svemira bogate detaljima od čak 265 mega piksela.
|
The WLM galaxy on the edge of the Local Group This image, captured by ESO’s OmegaCAM on the VLT Survey Telescope, shows a lonely galaxy known as Wolf-Lundmark-Melotte, or WLM for short. Although considered part of our Local Group of dozens of galaxies, WLM stands alone at the group’s outer edges as one of its most remote members. In fact, the galaxy is so small and secluded that it may never have interacted with any other Local Group galaxy — or perhaps even any other galaxy in the history of the Universe. Autorska prava: ESO |
 |
The dwarf galaxy WLM in the constellation of Cetus This chart shows the position of the faint, galaxy WLM in the constellation of Cetus (The Sea Monster). Most of the stars visible to the naked eye on a clear and dark night are shown. The galaxy itself has a very low surface brightness, it was discoved photographically in the early twentieth century and is very hard to spot visually. Autorska prava: ESO/IAU and Sky & Telescope |
Više informacija
ESO je najistaknutija međunarodna astronomska organizacija u Evropi i najproduktivnija zemaljska opservatorija na svetu. Podržava je 16 zemalja članica: Austrija, Belgija, Brazil, Češka, Danska, Francuska, Finska, Nemačka, Italija, Holandija, Poljska, Portugal, Španija, Švedska, Švajcarska i Velika Britanija. ESO sprovodi vrlo ambiciozan program fokusiran na dizajn, izgradnju i upravljanje najmoćnijim astronomskim opservatorijama na Zemlji, koje će omogućiti značajna naučna otkrića. Takođe, ESO ima vodeću ulogu u promovisanju i organizovanju saradnje u oblasti astronomskih istraživanja. ESO vodi tri jedinstvene posmatračke lokacije u Čileu: La Sija, Paranal i Šahnantor. Na Paranalu, ESO upravlja Veoma velikim teleskopom, najnaprednijim teleskopom na svetu u oblasti vidljive svetlosti, a rukovodi i teleskopima za pregled neba. VISTA radi u oblasti infracrvene svetlosti i najveći je teleskop za pregled neba na svetu, dok je VST najveći teleskop dizajniran da sprovodi pretraživanja neba isključivo u oblasti vidljive svetlosti. ESO je evropski partner na revolucionarnom projektu ALMA, najvećoj astronomskoj opservatoriji današnjice. Na vrhu Sero Armazones, nedaleko od Paranala, ESO gradi 39-metarski Evropski izuzetno veliki teleskop, koji će postati “najveće svetsko oko upereno ka nebu”.
Linkovi
Kontakt
Ivana Horvat
Astronomsko društvo Novi Sad
Petrovaradin, Srbija
Email:Ova adresa el. pošte je zaštićena od spambotova. Omogućite JavaScript da biste je videli.
Richard Hook
ESO education and Public Outreach Department
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6655
Mob.: +49 151 1537 3591
Email:Ova adresa el. pošte je zaštićena od spambotova. Omogućite JavaScript da biste je videli.
Connect with ESO on social media
Ovo je prevod ESO saopštenja za javnost eso1610.
KOJI TELESKOP DA KUPIM?
