Većina zvezda, uključujući Sunce, nalazi se u tankom disku koji rotira oko centra galaksije. Mislilo se da je ovaj disk formiran pre oko 8 do 10 milijardi godina. Lajbnicov institut za astrofiziku Potsdam (AIP) u Nemačkoj objavio je 31. jula ‘24. da je proučavanjem podataka sa svemirske letilice Gaia, Evropske svemirske agencije otkriveno da su neke zvezde starije od 13 milijardi godina..

Univerzum je star oko 13,8 milijardi godina. Prisustvo zvezda starih 13 milijardi godina u tankom disku naše galaksije znači da je disk formiran u prvih milijardu godina nakon rođenja univerzuma.

„Ove drevne zvezde na disku sugerišu da je formiranje tankog diska Mlečnog puta počelo mnogo ranije nego što se mislilo, za oko 4-5 milijardi godina“, rekao je glavni autor studije Samir Nepal, doktorant koji proučava Mlečni put na AIP-u.

Mlečni put sadrži više od 100 milijardi zvezda u prečniku od oko 100.000 svetlosnih godina. Posmatrano je više od 800.000 zvezda, 3 200 svetlosnih godina oko Sunca. AI je kombinacijom različitih podataka dao merenja varijabli kao što su starost i sadržaj metala zvezda. Podaci su otkrili da je većina ovih zvezda starija od 10 milijardi godina, a neke su starije od 13 milijardi godina.

Iznenađuje sadržaj metala u zvezdama. Drevne zvezde su obično siromašne metalima jer su nastale kada se univerzum sastojao uglavnom od vodonika i helijuma. Neke od posmatranih zvezda su bogate metalima, čak sa dvostruko većom količinom metala u poređenju sa 4,6 milijardi godina starim Suncem. Rezultati ukazuju da se dogodilo brzo obogaćivanje metalom u ranim fazama naše galaksije.

„Ova studija naglašava da je naša galaksija imala intenzivnu formaciju zvezda u ranim epohama što je dovelo do brzog obogaćivanja metalom u unutrašnjim regionima i formiranja diska“,rekao je Nepal.

Podaci sa Gaie pomažu u pravljenju mapa koje dokumentuju starost, hemijski sastav i kretanje zvezda, pišu istoriju Mlečnog puta. Gaia otkriva i spajanja Mlečnog puta sa drugim galaksijama i ostatke najranijih građevinskih blokova. Nakon malog udara meteora ranije ove godine, sonda je prestala sa radom.Sada je ponovo aktivna i predviđa se da će nastaviti da radi do kraja 2025.

Slika 1. Sunce se nalazi u sredini kontura. Crvena oblast koja ga okružuje prekriva zvezde sa pouzdanom procenom starosti. (Kredit slike: pozadinska slika NASA/JPL-Caltech/R. Hurt (SSC/Caltech))

Slika 2. Zvezde različite starosti koje okružuju naše Sunce su označene narandžasto. Plave zvezde su mlade, a crvene su stare. (Kredit slike: pozadinska slika NASA/JPL-Caltech/R. Hurt (SSC/Caltech))

https://www.livescience.com/.../scientists-discover-group...   

SVE JE FIZIKA Miša Bracić