Dok ovo pišem još uvek je 23. decembar 2016. godine. Na sajtu www.timeanddate.com čitam da je prema preciznim proračunima današnji dan (dan i noć) trebalo da traje 24 časa, 0 minuta i 0,0011532 mekundi (1,1532 milisekundi). Jučerašnji je trajao 24 časa, 0 minuta i 0,0012262 sekundi (1,2262 milisekundi). Na početki današnjeg dana, UT1 je bilo 0,4003300 sekundi iza UTC (Coordinated Universal Time).
Moderno merenje vremena definiše dan kao sumu od 24 časa – ali to nije sasvim tačno. Već dugo se zna da Zemljina rotacija svakodnevno i postojano usporava – svakih 500 godina usporava za skoro 1 sekundu. Na osnovu fosilnih ostataka korala naučnici su utvrdili da je u doba Krede (pre 350 mil. god.) godina trajala 385 dana a da je dan trajao manje od 23 sata.
Zvezdano nebo iznad opservatorije. Zemlja usporava vremenom a uzrok su (uglavnom) plime okeana koje izazivaju Mesec i Sunce.
KOLIKO JE DUGAČAK OVAJ DAN?
Proračunska predviđanja su rekla da će „danas“ biti 1,1896 milisekundi, ili 0,0011896 sekundi, duže od 24 časa. Za to vreme Zemlja na ekvatoru prevali 55,33 cm.
To znači da je „danas“ trajalo:
- 24,0000003304 sata, ili
- 24 sata i 1,19 ms.
U proseku, srednji Sunčev dan je u poslednjih 365 dana bio za 1,36 ms duži od 24 sata, tako da je današnji dan bio po dužini ispod proseka. Tokom ovog perioda, 250 dana je bilo duže od današnjeg dana, a 116 kraće.
Kada bi svaki dan bio dugačak kao danas, prestupna sekunda bi bila dodavana svakih 840,62 dana.
| Dužina današnjeg dana* u kontekstu | ||
| Dužina dana | Datum | |
| Danas | 24 sata +1.27 ms | čet. 22. Dec 2016 |
| Juče | 24 sata +1.19 ms | pet. 23. Dec 2016 |
| Sutra | 24 sata +1.08 ms | sub. 24. Dec 2016 |
| Najkraći 2016 | 24 sata -0.02 ms | pon. 18. Јul 2016 |
| Najduži 2016 | 24 sata +2.52 ms | pet. 11. Маrt 2016 |
| Prošlogod. prosek | 24 sata +1.25 ms | Godina 2015 |
| * Predviđanja jučerašnje, današnje, i buduće dužine dana. | ||
PROSEČNE DUŽINE DANA I PRESTUPNE SEKUNDE
U retkim slučajevima, dan može da bude kraći od 24 sata. Poslednji put to se dogodilo 18. jula 2016. (tada dan je bio kraći za 0,02 ms). Ipak, prosečan dan je uvek duži od 24 sata. Pogledaj donju tabelu godišnje prosečne dužine dana.
Da bi se izbegle ovakve promene u dužini dana, povremeno se dodaje prestupna sekunda.
| Average Solar Day Length | |||
| Year | Average day | Total yearly excess | Leap second added |
| 2017 | +1.32 ms | 481.55 ms | - |
| 2016 | +1.34 ms | 490.31 ms | 31. Дец |
| 2015 | +1.25 ms | 458.03 ms | 30. Јун |
| 2014 | +0.99 ms | 362.96 ms | - |
| 2013 | +1.02 ms | 373.99 ms | - |
| 2012 | +0.83 ms | 304.11 ms | 30. Јун |
| 2011 | +0.76 ms | 277.94 ms | - |
| 2010 | +0.70 ms | 254.74 ms | - |
| 2009 | +0.80 ms | 293.37 ms | - |
| 2008 | +0.87 ms | 319.49 ms | 31. Decembar |
| 2007 | +0.85 ms | 310.81 ms | - |
| 2006 | +0.82 ms | 300.88 ms | - |
| 2005 | +0.43 ms | 157.76 ms | 31. Decembar |
| 2004 | +0.31 ms | 114.01 ms | - |
| 2003 | +0.27 ms | 100.16 ms | - |
| 2002 | +0.48 ms | 173.79 ms | - |
| 2001 | +0.57 ms | 208.94 ms | - |
| 2000 | +0.72 ms | 262.42 ms | - |
| 1999 | +0.99 ms | 361.19 ms | - |
| 1998 | +1.37 ms | 501.72 ms | 31. Decembar |
| 1997 | +1.84 ms | 671.08 ms | 30. Јun |
| 1996 | +1.82 ms | 666.37 ms | - |
| 1995 | +2.31 ms | 843.66 ms | 31. Decembar |
| 1994 | +2.19 ms | 800.86 ms | 30. Јun |
| 1993 | +2.36 ms | 862.66 ms | 30. Јun |
| 1992 | +2.22 ms | 812.25 ms | 30. Јun |
| 1991 | +2.04 ms | 743.88 ms | - |
| 1990 | +1.95 ms | 710.04 ms | 31. Decembar |
| 1989 | +1.52 ms | 555.00 ms | 31. Decembar |
| 1988 | +1.31 ms | 480.30 ms | - |
| 1987 | +1.36 ms | 497.35 ms | 31. Decembar |
| 1986 | +1.24 ms | 451.06 ms | - |
| 1985 | +1.45 ms | 528.83 ms | 30. Јun |
| 1984 | +1.51 ms | 554.42 ms | - |
| 1983 | +2.28 ms | 832.08 ms | 30. Јun |
| 1982 | +2.16 ms | 789.64 ms | 30. Јun |
| 1981 | +2.15 ms | 786.03 ms | 30. Јun |
| 1980 | +2.30 ms | 842.04 ms | - |
| 1979 | +2.61 ms | 953.02 ms | 31. Decembar |
| 1978 | +2.88 ms | 1051.83 ms | 31. Decembar |
| 1977 | +2.77 ms | 1012.60 ms | 31. Decembar |
| 1976 | +2.91 ms | 1064.67 ms | 31. Decembar |
| 1975 | +2.69 ms | 980.86 ms | 31. Decembar |
| 1974 | +2.72 ms | 991.99 ms | 31. Decembar |
| 1973 | +3.04 ms | 1106.21 ms | 31. Decembar |
| * Current year's average day length and total yearly excess are predicted. | |||
ZAŠTO DANI POSTAJU SVE DUŽI?
Generalno, brzina Zemljine rotacije vremenom opada, ali to varira od dana do dana. Jedan od glavnih faktora su nebeska tela koja nas okružuju. Naprimer, Mesečeva gravitaciona sila izaziva plime i menja Zemljin oblik, što na kraju doovodi do usporavanja rotacije. Udaljenost između Zemlje i Meseca se konstantno menja (pogledaj!), što izaziva dnevne varijacije brzine rotacije naše planete oko njene ose.
Pogledaj dužinu dana u prošlosti:
KOJI TELESKOP DA KUPIM?
