Kina je 7. decembra 2014. u 02:26 po našem lansirala sa rampe LC9 lansirnog centra Taijuan raketu „Dugi Marš CZ-4B“ koja je odnela u kosmos brazilski satelit CBERS-4. Bilo je to 200. lansiranje rakete iz porodice „Dugi Marš“ i prvi CBERS satelit posle neuspelog lansiranja istog tipa satelita prošle godine u ovo vreme.
Lansiranje CBERS-4. (INPE)
CBERS-4
CBERS-4 je satelit za osmatranje Zemlje težine 2.100 kg proizveden naporima Kine i Brazila kao deo programa CBERS (China-Brasil Earth Resources Satellite). Projekat je rođen 6. jula 1988. godine, kada su Kinezi i Brazilci potpisali dogovor između INPE (Instituto Nacional de Pesquisas Espaciais, Nacionalni institut za kosmička istraživanja) i CAST (Kineska akademija za kosmičku tehnologiju) radi stvaranja zajedničkog programa za osmatranje naše planete. Program CBERS takođe se nosi ime i “Ziyuan 1” (资源, ‘resurs’), tako da se satelit zove i “Ziyuan 1-4” (资源一号04星). Njegove dimezije su 1,8×2,0×2,2 metra, a ima i jedan nesimetrični solarni panel veličine 6,3×2,6 metara (generiše 2500 W). Za komtrolu položaja, satelit ima 16 hidrazinskih trastera snage 1 njutn i 2 od 20 njutna.
CBERS-4 (INPE)
CBERS-4 je iste konstrukcije kao i CBERS-3 i nosi 5 instrumenta; MUX, WFI, IRS i PanMUX. Kamera MUX, ili MUXcam (Multi-spectral camera), konstruisana je u INPE u Brazilu i može da snima u četiri talasne dužine od 480 do 890 nm, sa prostornom rezolucijom od 20 metara. WFI (Wide-Field Imager) je takođe brazlska kamera sa 4 talasne dužine, rezolucije 64 metra. Ovoj kameri treba samo 5 dana da snimi čitavu Zemljinu površinu. IRS (InfraRed System) je infracrvena kamera proizvedena u Kini i slična je onima koje već lete na nekim kineskim satelitima Ima rezoluciju od 40 metara. Zbog širine snimka od 120 km, kameri treba 26 dana da snimi čitavu Zemljinu kuglu. PanMUX, ili samo PAN (Panchromatic and Multyspectral Camera) je panhromatskakamera napravljena u Kini od delova brazilske kamere MUX. U panhromatskom režimu rada ima rezoluciju od 5 metara, ili 10 metara u multispektralnom režimu.
CBERS-4 se nalazi u solarnoj sinhronoj orbiti visine 7.148,8 km i nagiba 98,5°. Primarna misija će trajati oko 3 godine.
Osobine satelita CBERS-4. (INPE)
CBERS-4. (INPE)
Šematski pogled na satelit zajedno sa modulima i lokacijom instrumenata
Orbita satelita. (INPE)
Projekat o ovakvoj vrsti saradnji Kine i Brazila potpisan je 1988. a Kina se obavezala da će investirati 70% programa. Kao rezultat, 1999. godine lansiran je CBERS-1, 2003. CBERS-2a 2007. godine CBERS-2B. Decembra 2013. lansiranje CBERS-3 je završeno neuspehom izazavanim kvarom poslednjeg stepena kineske rakete.
Karakteristike i razlike u porodici brazilskih satelita. (INPE)
Amblem misije. (INPE)
Satelit tokom testiranja. (INPE)
Unutrašnja struktura satelita. (INPE)
Dugi Marš CZ-4B
“Dugi Marš CZ-4B” (长征四号乙 o 长征4B) jeste trostepena raketa koja koristi hipergolično gorivo. Prvi put je poletela 1999. godine, a može da ponese 2.800 kg tereta na solarnu sinhronu orbitu (SSO) ili 4,200 kg na nisku orbitu oko Zemlje (LEO). Razvijena je i proizvedena u šangajskoj kosmičkoj agenciji SAST (Shanghai Academy of Spaceflight Technology), za razliku od ostalih raketa porodice „Veliki Marš“ (koje se proizvode u velikoj pekinškoj korporaciji CALT).
Dimenzije su joj 45,58×3,35 metara, sa težinom pri lansiranju od 249 tona. U osnovi “CZ-4B” (“Chang Zheng-4B“) je ista raketa kao i “CZ-4A” samo sa većim tovarnim prostorom na vrhu i modernijom avionikom.
Prvi stepen (“L-180”) ima dimenzije 24,65×3,35 metara i koristi četvotokomorni motor “YF-21B” (“DaFY 6-2”) koji sagoreva 183,34 tone azot-tetroksida i nesimetričnog hidrazina (UDMH) uz ukupni potisak od 2961,6 kN (740,4 kN po komori na nivou mora) i sa specifičnim impulsom (Isp) od 256 sec. Motoru “YF-21B” pomažu 4 bočna bustera na tečno gorivo sa po jednim motorom “YF-20B”.
Drugi stepen (“L-35”) je sličan kao kod “CZ-3A”, ima veličinu 10,4×3,35 m, i nosi 38,3 tone hipergoličnog goriva. Koristi motor “YF-24F” sa Isp od oko 292 sec, podeljen na glavni motor “YF-22B” potiska 742 kN i “vernier“ motor “YF-23F” koga čine četiri komore sa oznakom “YF-23” sa pojedinačnim potiskom od 11,8 kN. Ukupan potisak II stepena iznosi 789,1 kN.
Treći stepen (“L-14”) ima dimenzije 4,93×2,9 metara a nosi 12,8 tona goriva. Koristi dvokomorni motor “YF-40” potiska 98 kN i sa Isp od 297 sec.
Raketa “CZ-4B”. (INPE)
 |
 |
Levo: raketni motor III stepena, “YF-40A”. Desno: “vernier” motor “YF-23F” II stepena, koga čine četiri komore sa oznakom “YF-23”. Ti motori služe za održavanje pravca rakete.
Porodica raketa “Dugi Marš”. (CAST)
Satelitski lansirni centar Tàiyuán (TSLC / 太原卫星发射中心) nalazi se blizu istoimenog grada na severu Kine. Sa još dva druga centra, njegova gradnja je započeta 1966. godine i već 1968. bio je spreman za lansiranje interkontinentalnih projektila srednjeg dometa “DF-3”. U američkim špijunskim dokumentima centar je bio (pogrešno) označavan kao Wuzhai Centar, iako se istoimeni grad nalazi kilometrima daleko.
U novije vreme mesto je poznato kao lokacija za probna lansiranja interkontinentalnih balističkih projektila “DF-31”. Centar ima dve rampe – staru (LC-1) koja se koristi za testiranje balističkih raketa, i novu (LC-2), puštenu u rad 2008. godine.
Kineski lansirni centri. TSLC se nalazi na nadmoskoj visini od preko 1500 m, sa prosečnom godišnjom temperaturom od 4 do 10° C. Sa svih strana Centar je okružen planinskim vencima sem sa zapada, gde teće Žuta reka.
Lansirna rampa Taijuan. (INPE)
Montaža tereta na rampi.
 |
 |
Odbrojavanje i lansiranje!
Orbita satelita CBERS-4
KOJI TELESKOP DA KUPIM?
