Američke kompanije Dynetics i Pratt & Whitney Rocketdyne (P&WR) nameravaju da obnove proizvodnju najjačeg raketnog motora F-1, koji je krajem 60-ih i početkom 70-ih korišćen na prvom stepenu mesečeve RN “Satrun V”. Ovaj motor snage 816 ts (tona u sekundi) će biti upotrebljen na kosmičkom lansirnom sistemi SLS (Space Launch System), novoj super-raketi koju razvija NASA sa pilotirane misije u duboki kosmos. Stručnjaci ove dve kompanije trvde da su evidentne energetske i ekonomske prednosti ovog motora u odnosu na motor na čvrsto gorivo korišćenom na spejs šatlu. NASA planira da prva dva lansiranja SLS budu ostvarena primenom ovih bustera na čvrsto gorivo, a da se početkom 2020-ih, tokom trećeg eksperimentalnog lansiranja koriste motori na tečno gorivo.
F-1
NASA radi na pripremi kontrakta vrednog 200 miliona dolara za razvoj koncepta perspektivnog raketnog bloka (program ABEDRR) i očekuje se da Dynetics i P&WR budu medju kandidatima. Pored njih tu su i kompanije Aerojet (sa motorom AJ-1000 koji je forsirana varijanta motora AJ-26/NK-33) i ATK sa projektom perspektvinog motora na čvrsto gorivo.
U P&WR kažu da bi obnova proizvodnje motora F-1 koja je obustavljena pre 40-tak godina, uz sve normalne rizike, bila dvostruko jeftinija od razvoja novog motora iste klase. Motor F-1 ima optimalni odnos potiska i mase, visoki stepen pouzdanosti i relativno nisku proizvodnu cenu i kao takav, prema mišljenju menadžera P&WR predstavlja idealno rešenje za SLS.
Ukoliko NASA izabere F-1 za svoju super-raketu SLS, onda bi ovaj motor mogao biti testiran već 2017. i spreman za operativnu upotrebu prema grafiku projekta SLS.
Da po svemu sudeći, vreme starih raketnih super-motora ponovo dolazi, smatraju i sa druge strane okeana, u RKK “Energija”. Tamo kažu da Rusija može za samo tri do četiri godine da skupa sa Ukrajinom i Kazahstanom, korišćenjem pouzdanih i već proverenih komponenti, kao što su na primer tzv. ‘car-motor’ RD-170 kompanije NPO “Energomaš“ sa potiskom od 800 tona koji je korišćen kod RN “Energija”, ili RD-171 koji se koristi na RN “Zenit” da sagradi super-nosač koji bi mogao da lansira kosmički brod od 20 tona prema Mesecu.
Testiranja perspektivnih raketnih motora
Testiran najjači plazmeni raketni motor
KOJI TELESKOP DA KUPIM?
