Već 23 godine, na pitomoj planini Fruška Gora u Srbiji, dešava se zanimljiv susret astronoma (amatera i profesionalaca). Radi se o astronomskom kampu Letenka (AKL). Glavni cilj, da ne kažem misija AKL je popularizacija nauke, prije svega astronomije. Većina učesnika je iz Srbije, no uvijek tu dolaze i gosti iz susjednih država (BiH, Sjeverna Makedonija, Hrvatska, Slovenija…). Mene su više puta pozivali da dođem ali nekako mi su se zvijezde posložile ovoga ljeta. Kamp je održan između 11 i 14. jula. Ove godine kamp su organizovali astronomska društva „Novi Sad“ i „Lira“ oba iz Novog Sada i Pokrajinski zavod za sport i medicinu sporta. Kamp finansijski pomaže Pokrajinski sekretarijat za visoko obrazovanje i naučnoistraživačku delatnost i Prirodno matematički fakultet iz Novog Sada.

Ja sam sa Jadrana došao do Sarajeva, a onda krenuo za Tuzlu gdje sam prenoćio zahvaljujući ljubaznosti dugogodišnjeg prijatelja, predsjednika Astronomskog društva “Polaris” Tuzla, Emira Tanovića. Nakon toga, do Fruške gore su me prevezli Jasmin Dolamić, član “Polarisa” i “AD Orion” Sarajevo (inače vrstan astrofotograf) i Zijad Ajdašlić, također iz “Polarisa”.

Na Letenku smo stigli poslijepodne 11. jula. TU su me dočekali domaćini, moji stari poznanici prof. dr. Dušan Mrđa, predsjednik Astronomskog društva Novi Sad i Saša Zorkić, osnivač i urednik regionalno značajnog astronomskog sitea “Astronomski magazin RS”. Učesnici kampa borave u šatorima koje donesu sa sobom, a ja sam ipak prestar za “izviđačke avanture” te sam zamolio bilo kakav sobičak. Svojevremeno je na toj lokaciji bilo brigadirsko naselje tokom velike omladinske radne akcije nekih osamdesetih godina. Tako da sam dobio svoju, sasvim pristojnu sobu u jednom od preostalih zidanih objekata.

U društvu mojih “pratilaca” Ziksa Ajdašlića i Jasmina Dolamića.
Tu je i izvrstan logističar Kampa Mile Kočić Koča.

Dr. Dušan Mrđa i ja. U pozadini je dio šatorskog naselja.

Tokom kampa se organizuju raznovrsna predavanja, razgovori, a i “Messierov maraton”. Za one koji eventualno ne znaju o čemu se radi pomenut ću da se radi o takmičenju više ekipa, koja će, tokom određenog vremenskog perioda, pronaći teleskopom što više objekata iz poznatog kataloga Charlesa Messiera. Većina učesnika dolazi sa svojim teleskopima ali to nije uslov za boravak na Kampu. To je prilika da se vide raznovrsni instrumenti od komercijalnih do vlastitim rukama izrađenih. Naravno, razmjenjuju se iskustva oko opreme i dogovara moguća saradnja.

Sa organizatorima sam dogovorio da ne držim neko predavanje već da se sa mnom obavi razgovor o mom astronomskom putu od ranog djetinjstva, preko izgradnje Astronomske opservatorije na Trebeviću, pa do ovog vremena. Medijator se posebno osvrnuo na izdavačku djelatnost Astronomskog društva iz Sarajeva gdje sam ja bio većinski autor.

 Onda su mi počeli dolaziti ljudi koji su započeli svoj astronomski put sa nekom od mojih knjiga. Neki su donijeli knjigu ili nekoliko da im napišem posvetu sa odmakom od pedesetak godina. To je za mene bio jako dirljivo. Shvatio sam koliko je neki, za današnje prilike i mogućnosti, skroman doprinos u pisanoj astronomskoj riječi, ostavio trag u cijeloj bivšoj državi. Gospodin Jozef Šušnjar mi donio ukoričeni komplet našeg časopisa “Astro amater” koji je izlazio u periodu od 1974-76. godine. Napisao mi je i posvetu, a ja njemu na moju knjigu “Praktična astronomija” koju je donio sa sobom.

Moje izlaganje o astronomskom putu koji sam pošao od djetinjstva do sada.

Gospodin Mrđa mi je ispričao jedno interesantno sjećanje. Njegova tetka mu je iz Nacionalne biblioteke u Novom Sadu “krišom” iznijela moju knjigu “Astrognozija – Putovanja kroz sazviježđa” da je fotokopira. Tada je bio srednjoškolac. Prije par godina, obzirom da mi je ostalo nekoliko primjeraka,poklonio sam mu originalno izdanje. Usput mi je saopštio da je njegov kolega Danijel pronašao drugo izdanje moje “Praktične astronomije” i da će mu ga pokloniti. To se u međuvremenu i desilo.

Na Kamp sutradan stiže i ekipa iz “Astronomske udruge Vidulini” na čelu sa gospodinom Marinom Tumpićem. Oni su pokretači Istarskog svemirskog programa i poslali su nekoliko balona sa kapsulama – autonomnim bespilotnim letjelicama koje su dostizale rub bliskog svemira. Prije nekoliko godina sam negdje napisao da posjedujem komad ogledala našeg 62 cm-skog teleskopa koji je uništen tokom opsade Sarajeva. Marino me zamolio da mu pošaljem komadić, a da će ga oni poslati u bliski svemir i vratiti na Zemlju. To se i desilo. Iskoristili su Kamp i svečano mi uručili kutijicu sa komadićem ogledala i poseban Certifikat. Tako je to jedini artefakt iz Bosne i Hercegovine koji je “dodirnuo” svemir. Marino je donio i nekoliko mojih knjiga da mu napišem posvete.

Bilo je još nekoliko takvih dirljivih susreta, ne mogu popamtiti sve. Uoznao sam neke krasne ljude koje sam znao po čuvenju, a ovdje je bilo prilike da se ispričamo. Pomenuću dr. Dragana Gajića, fizičara iz Niša i zaljubljenika u astronomiju. Odmah smo “kliknuli” jedan ka drugom i našli zajedničke teme za razgovor.

U subotu sam imao još jedan zanimljiv suret. Na Kamp je stigao dr. Zoran Knežević, nekadašnji direktor Astronomske opservatorije Beograd. On važi za jednog od velikih stručnjaka za mala tijela Sunčevog Sistema, poglavito asteroide. Prošle godine je izabran za predsjednika Srpske akademije nauka i umjetnosti (SANU). Poznajemo se još od kraja sedamdesetih Imali smo i jedan zajednički rad sa kolegom Pavlovskim iz Zagreba (Photometry of the asteroid (5) Astraea).

Na kraju, ono što bih posebno napomenuo je činjenica da je na Kampu vladala istinska pozitivna atmosfera. Uvijek sam vjerovao, a vjerujem i danas da ljudi čije su oči okrenute ka zvijezdama, ljudi koji u svemiru traže inspiraciju i zadovoljstvo, ne mogu biti oni koji u mračnim vremenima civilizacije (a prošli smo to u Regiji) krenu putem popločanim zlom i užasima. Letenku treba održavati i dalje, a volio bih da se što više učesnika iz Regije pojavi na Kampu slijedeće godine.

Astronomsko društvo "Orion"

Kolekcija fotografija sa AKL2024