<< HABITABILNOST EKSTRATERESTRIJALNIH PLANETA – 4. DEO/2
drugi deo o ekstremofilima
Habitabilnost ekstrasolarnih planeta - S A D R Ž A J
EKSTREMOFILI U NEHABITABILNIM USLOVIMA EGZOPLANETA /3
SPISAK TESTIRANIH ORGANIZAMA U SVEMIRU + PDF - DOWNLOAD (na engleskom)
PLANETARNA ZAŠTITA se odnosi na mere koje se preduzimaju prilikom starta neke misije na jedno nebesko telo. To podrazumeva potpunu sterilnost kako bi se izbegla kontaminacija nebeskog tela mikroorganizmima ili biomolekulima sa Zemlje. Takođe i prilikom povratka je vazno da sonde donesene sa nekog od nebeskih tela ne budu kontaminirane u Zemljinoj biosferi, ali i da planeta Zemlja ne bude kontaminirana mogućim vanzemaljskim mikrobima.
Član IX Svemirskog ugovora iz 1967. godine o civilnom korišćenju svemirskog prostora, spominje planetarnu kontaminaciju i odgovarajuće zaštitne mere prilikom letova u svemir i povratka. Istraživanja su pokazala da apsolutna sterilnost nije moguća, jer su neki ekstremofili i ekstremotoleranti pronađeni i u posebno sterilisanim prostorijama. Tako Evropska Svemirska Agencija (ESA) čuva u nemačkoj «Zbirci mikroorganizama i ćelijskih kultura» (DSMZ) sve mikroorganizme koji su bili izolovani sa svemirskih odela astronauta kada su se vratili na Zemlju.
SLIKA 59
Zgrada 31 na kampusu Džonson Svemirskog Centra čuva najveće svemirsko blago NASE. Tu se nalaze uzorci tla Marsa, kosmičke prašine, kometa, delića Sunčevog vetra, parčići sa Sunca i stotine kilograma kamenja sa Meseca.
SLIKA 60 Pogled na Džonson Svemirski Centar
U laboratoriji pod nazivom “Genesis” vlada sterilna čistoća prema strogim protokolima Svemirskog centra. Naučnici rade u sterilnoj odeći sa maskama na licima u ogromnim halama koje su non stop jarko osvetljene. Uzorci ne smeju da se dodiruju rukama da se ne bi kontaminirale, nego samo specijalnim rukavicama.
SLIKA 61 NASA Laboratorija „Genesis“
Godine 2001. svemirska sonda NASE pod nazivom „Genesis“ je poslata u svemir do Lagranžove tačke L1, gde se gravitacija između Zemlje i Sunca izjednačuje. Više od dve godine ova sonda je u specijalnim filterima skupljala jone koji su leteli iz spoljašnjeg omotača Sunca prema Zemlji.
Filteri koji su sakupljali različite vrste uzoraka Sunčevog vetra su se sastojali od potpuno čistih materijala aluminijuma, safira, germanijuma, zlata i dijamantskog amorfnog ugljenika. Tako su sakupljeni milijarde solarnih delića koji su imali težinu od nekoliko zrnca soli.
SLIKA 62 Sonda „Genesis“
Prilikom povratka na Zemlju, u septembru 2004. godine, nije se otvorio padobran, koji je trebao da spusti sondu i ona je pala u pustinju države Utah brzinom od 311 km/h. Naučnici su odmah otišli u pustinju da vide da li neki uzorci mogu da se spasu. Zbog jačine udara, sonda se zabila u tlo, ali oko 2.000 uzoraka su bili spašene, jer su filteri ostali neoštećeni i unutrašnjost je ostala u originalnom stanju zajedno sa sadržajem. Do ovog pada je došlo, jer je merač ubrzanja pogrešno ugrađen. Zbog vremenskog pritiska da se što pre završi sonda vredna 260 miliona dolara, nisu izvršeni svi eksperimenti prilikom kojih bi se otkrila ova greška.
SLIKA 63 Sonda “Genesis” posle pada u pustinju, prenošenje helikopterom do Hjustona, neoštećena unutrašnjost
Za većinu drugih eksperimenata to bi značilo katastrofalan kraj. Međutim, delići Sunčevog vetra koji su se nalazili u filterima su spašeni. 15.000 fragmenata veličine između 3 milimetra i nekoliko santimetara su pažljivo očišćeni i ispitani. Tako je napravljeno zadivljujuće otkriće, da Sunce poseduje više najčešćeg izotopa kiseonik-16, od Zemlje. Ova razlika je naučnike dovela do novih saznanja po pitanju razvoja ranog Sunčevog sistema.
SLIKA 64 Delići Solarnog vetra
preuzmite listu mikroorganizama testiranih u otvorenom svemiru - na engleskom
LIST OF MICROORGANISMS TESTED IN OUTER SPACE
PDF, 938 kb
<< HABITABILNOST EKSTRATERESTRIJALNIH PLANETA – 4. DEO/2
drugi deo o ekstremofilima
HABITABILNOST EKSTRATERESTRIJALNIH PLANETA – 5. DEO >>
